Lựa chọn nghề nghiệp có thể nói là một trong những quyết định khó khăn lớn nhất, trong cuộc đời mỗi người. Chọn nghề có ảnh hưởng nhất định đến tương lai. Chọn đúng nghề hay chọn được nghề phù hợp góp phần không nhỏ, để khiến bạn sống hạnh phúc. Đương nhiên, chọn nghề như đã đề cập là một quyết định đầy thử thách. Trong chủ đề này, chúng ta cùng tham khảo 8 câu hỏi giúp lựa chọn nghề phù hợp nhé.
1. Tại sao lựa chọn nghề nghiệp lại quan trọng
Trong suốt quá trình trưởng thành, mỗi người đều trải qua những giai đoạn nhất đinh. Đến một lúc, bạn sẽ ở cái ngưỡng cửa phải đưa ra một trong những quyết định quan trọng cho tương lai sau này. Quyết định đó chính là việc lựa chọn nghề nghiệp.
Yếu tố quan trọng nhất dẫn ta đến quyết định lựa chọn nghề nghiệp
Yếu tố quan trọng để lựa chọn nghề nghiệp không nằm ở việc nghề đó kiếm được nhiều tiền hay không. Hay nó có mang lại danh tiếng cho bạn hay không. Điều cốt lõi là ngành nghề đó có phù hợp với bạn hay không.
Để biết ngành nghề có phù hợp chúng ta cần nói đến việc định hướng trước tiên. Việc định hướng nghề nghiệp thực sự vô cùng cần quan tâm đến. Trong khi thực tế, chúng ta đa phần đề xem nhẹ điều này.
Định hướng nghề nghiệp là bước quan trọng đặt nền móng cho việc lựa chọn nghề nghiệp
Thực vậy, định hướng nghề quyết định đến sự thành công và hài lòng của ban trong tương lai. Chọn sai ngành nghề sẽ khiến bạn hao tốn nhiều thời gian, tiền bạc và công sức. Vậy, việc định hướng nghề nghiệp chúng ta bắt đầu từ đâu?
2. 8 câu hỏi giúp bạn định hướng và lựa chọn nghề nghiệp
Trước khi bạn quyết định lựa chọn nghề nghiệp hoặc theo đuổi nó, hãy cân nhắc kỹ lưỡng các lựa chọn của bạn. Hãy tự hỏi bản thân 8 câu hỏi rất cần thiết sau:
2.1. Điều gì làm tôi hứng thú?
Hoạt động nào bạn dành nhiều thời gian để làm khi rảnh rỗi? Hoạt động nào có thể khiến bạn dành hàng tiếng đồng hồ để làm?
Hãy thử trả lời các câu hỏi dưới đây để tìm ra những điều làm bạn thích thú nhé.
- Bạn thích cái gì?
- Bạn thích dành thời gian trong nhà hay ngoài trời hơn?
- Bạn có thích làm việc với con người, động vật, dữ liệu hoặc sách không?
- Bạn sẽ nhớ hoạt động nào nhất nếu tôi không còn có thể thực hiện chúng nữa?
2.2. Kỹ năng của bạn là gì?
Hiện tại, những kỹ năng bạn có là gì? Liệu chúng giúp ích như thế nào trong tương lai của bạn. Bạn cần nhìn ra kỹ năng mình có. Cũng như, cần hình dung được, nó có liên quan như thế nào đến công việc mà bạn định chọn.
Có hai loại kỹ năng cần có để giúp chúng ta làm việc, thực hiện nghề nghiệp và phát triển sự nghiệp:
Kỹ năng cứng
Những kiến thức và thực hành có tính chất kỹ thuật, chuyên môn nghề nghiệp. Các kỹ năng này thường được đào tạo bài bản tại các trường học, thông qua các môn học chính khóa. Đây là những thứ mà người học được đào tạo đặc biệt. Cụ thể, chẳng hạn như một thợ sửa ống nước học cách sửa vòi nước bị rò rỉ. Hoặc, một y tá sẽ học cách lấy máu.
Kỹ năng mềm
Kỹ năng mềm là những kỹ năng liên quan đến tính cách con người, không mang tính chuyên môn. Đây được xem như khả năng hòa nhập, tương tác với xã hội, cộng đồng, tập thể.
KNM hay còn gọi là kỹ năng thực hành xã hội (có nơi còn gọi là kỹ năng sống) là tập hợp các kỹ năng như Kỹ năng giao tiếp, lãnh đạo. Thêm vào đó còn có kỹ năng làm việc theo nhóm, kỹ năng thương lượng, giải quyết vấn đề, kỹ năng thương thuyết.
Tại sao tự tìm hiểu bản thân có kỹ năng nào lại quan trọng?
Việc xác định bạn đã có sẵn những kỹ năng nào rất quan trọng. Việc này cho thấy bạn cần trau dồi những kỹ năng khác cần có. Nhất là, những kỹ năng đó nhằm để phù hợp với nghề nghiệp bạn chọn cho sau này.
Những kỹ năng cần thiết luôn giúp bạn đạt được nhiều thành tích trong học tập và công việc. Khi ấy, bạn sẽ có nhiều động lực hơn để phát triển bản thân trong tương lai.
2.3. Thế mạnh của bạn là gì?
Thế mạnh của tôi là gì?
Đây là một câu hỏi chắc hẵn rất nhiều người tự hỏi bản thân. Chúng ta không ngừng nỗ lực tìm ra thế mạnh của mình bằng cách thử rồi sai. Thử để biết thứ mà mình giỏi nhất là gì. Nếu bạn chưa biết thế mạnh của mình là gì thì hãy lập danh sách những gì bạn làm tốt nhất.
Giáo viên, bạn bè, gia đình sẽ là những cố vấn tuyệt vời. Họ sẽ giúp bạn phân tích, đưa ra ý kiến nhìn nhận những thế mạnh mà bạn có.
Lợi ích của việc biết rõ thế mạnh của bản thân
Khi biết được thế mạnh của mình, bạn sẽ có thể dựa vào đó phát triển thế mạnh đó hơn. Qua đó, bạn có thể biến chúng thành kỹ năng phục vục cho công việc lẫn cuộc sống.
Điều đặc biệt là, việc tìm ra thế mạnh của bạn thân, sẽ giúp bạn định hướng rõ ràng con đường nghề nghiệp sau này. Như thế, sẽ giúp bạn chọn được một ngành nghề phù hợp nhất.
2.4. Tính cách của bạn như thế nào?
Điều gì làm nên con người của bạn?
Nhiều yếu tố góp phần tạo nên con người bạn ngày nay. Chúng bao gồm di truyền, quá trình nuôi dạy và kinh nghiệm sống của bạn.
Nhiều người cho rằng, điều khiến bạn trở nên độc đáo chính là những kiểu suy nghĩ, cảm xúc và hành vi đặc trưng. Chúng góp phần tạo nên tính cách của bạn. Mặc dù không có một định nghĩa thống nhất nào về tính cách, nhưng nó thường được coi là thứ gì đó nảy sinh từ bên trong cá nhân. Quan trọng hơn, nó vẫn khá nhất quán trong suốt cuộc đời.
Lợi ích của việc hiểu rõ bản thân
Hiểu rõ hơn về tính cách của bạn có thể hữu ích trong nhiều khía cạnh của cuộc sống. Ví dụ: mối quan hệ với bạn bè, gia đình và đồng nghiệp có thể cải thiện, khi bạn nhận thức được rằng, bạn làm việc tốt với những người khác. Hoặc rằng, bạn cần dành thời gian để ở một mình.
Hãy xem bạn thuộc nhóm tính cách nào?
Bạn có thể biết mình thuộc nhóm tính cách nào, qua việc trả lời những câu hỏi sau:
- Bạn là một nhà lãnh đạo hay những người theo dõi?
- Bạn thích làm việc một mình hay theo nhóm?
- Bạn thích hợp tác hay cạnh tranh với những người khác?
- Bạn thích giúp được giúp đỡ hay một người tự lập?
- Bạn là một người thích tưởng tượng hay bạn là một người thực hiện và hành động?
- Bạn là một người sáng tạo hay thích làm theo thói quen của mình?
2.5. Giá trị của tôi là gì?
Giá trị của bạn
Giá trị của bạn là những điều mà bạn tin rằng, chúng quan trọng trong cuộc đời và sự nghiệp của bạn. Chúng giúp bạn xác định được những điều bạn cần ưu tiên. Nói cách khác, đó là những giá trị trong cuộc sống mà bạn muốn.
Lợi ích của việc nhận ra giá trị của bản thân
Giá trị bản thân bạn tồn tại ngay cả khi bạn có nhận ra chúng hay không. Việc hiểu được giá trị của bản thân giúp cho bạn đưa ra các quyết định về cách bạn muốn sống như thế nào. Cũng như giúp bạn trả lời được những câu hỏi sau đây:
- Tôi nên lựa công việc gì?
- Tôi có nên bắt đầu tự kinh doanh hay không?
- Tôi có nên thoả hiệp hay kiên quyết với ý kiến của mình?
- Tôi có nên làm theo những việc như người khác vẫn làm hay chọn cho mình một lối đi riêng?
Hãy dành một khoảng thời gian để thấu hiểu những ưu tiên thực sự trong cuộc sống của bạn. Và, bạn sẽ có thể xác định hướng đi tốt nhất để đạt được mục tiêu của mình.
2.6. Tôi muốn kiếm bao nhiêu tiền?
Mỗi nghề nghiệp có mức lương khác nhau. Yếu tố tiền lương không phải là yếu tố quan trọng cho việc lựa chọn nghề nghiệp. Nhưng, mức lương đóng vai trò hỗ trợ, cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn. Mức lương cũng giúp bạn làm được nhiều thứ.
Khi chọn nghề nghiệp, tìm hiểu về mức lương hay cân nhắc về nó là cần thiết. Cũng như, song song đó, bạn cần cân nhắc khả năng kiếm tiền của mình. Điều này nhằm để phù hợp với nhu cầu, lẫn khả năng mà bạn có.
2.7. Tôi muốn sống ở đâu?
Có một số công việc bạn chọn phù hợp để phát triển ở nông thôn. Cũng có những nghề nghiệp phù hợp để bạn phát triển hơn nếu ở thành thị, hay một nơi nào đó.
Tính chất công việc và môi trường làm việc yêu cầu bạn phải thích nghi theo. Theo đó, bạn có thể sẽ phải chọn sống ở một nơi khác không phải nhà bạn. Điều này nhằm để thuận tiện cho công việc. Trong tinh thần đó, bạn nên suy xét:
Tôi có thích sự ồn ào náo nhiệt của thành thị không?
Nếu câu trả lời của bạn là có, bạn có thể cân nhắc công việc nơi thành thị. Và theo đó, bạn cũng cần suy nghĩ đến việc sẽ chọn nơi ở của mình nơi thành thị. Sự náo nhiệt ở đây sẽ phần nào khiến bạn hài lòng về nơi bạn muốn sống.
Tôi là người thích sự bình lặng, không thích sự bon chen
Nếu thế, công việc hay môi trường của công việc ở xa nội thành của thành thị là phù hợp. Hoặc, những công việc ở vùng nông thôn yên ả, sẽ đáp ứng được nguyện vọng bình lặng này của bạn.
Tôi muốn có nhiều cơ hội để phát triển sự nghiệp
Chắc chắn không đâu khác có nhiều cơ hội công việc hơn các thành phố lớn phát triển. Ở những nơi này, bạn sẽ tìm được nhiều cơ hội để thử thách bản thân. Cũng như, bạn sẽ tìm kiếm được nhiều cơ hội để sự nghiệp của mình được mở rộng.
Theo đó, sự lựa chọn nơi ở của bạn cần thiên về môi trường thành thị. Nơi các thành phố lớn cũng có thể đáp ứng mong muốn sinh sống và làm việc của bạn.
Trường hợp khác
Hiện nay, cũng có những khu vực nông thôn đang đổi mới và phát triển. Nên, ngay cả khi bạn không thích nơi sống bình lặng, tìm cơ hội phát triển nghề nghiệp, vùng nông thôn phát triển cũng có thể là đích đến. Bạn hoàn toàn có thể cân nhắc những nơi này, miễn là nơi đó thực sự có thể mở ra cho bạn cánh cửa mà bạn mong. Cũng như, nơi đó thực là môi trường sống bạn muốn hướng tới.
2.8. Tại sao tôi muốn theo đuổi nghề nghiệp này?
Khi lựa chọn nghề nào đó cho mình, bạn hãy luôn tự hỏi bản thân vì sao lại chọn nó. Liệu, nghề này phù hợp với bản thân bạn ra sao. Điều đó nằm ở bạn.
Bạn không nên quá để ý kiến hay sự kỳ vọng của ai khác. Bởi, ý kiến hay kỳ vọng của họ có thể làm ảnh hưởng đến quyết định của bạn. Thậm chí, nó có thể ảnh hưởng đến cả hành trình lâu dài của bạn sau này.
Lựa chọn công việc hay lựa chọn nghề nghiệp là tương lai, là cuộc đời của bạn. Người đi đến cuối cùng với nghề nghiệp chính là bạn chứ không phải một ai khác. Vì thế, chính kiến của bạn là rất quan trọng. Sở thích, khả năng và nguyện vọng của bạn cũng thế. Hãy làm rõ các yếu tố này. Chúng sẽ giúp bạn có lựa chọn phù hợp nhất cho bản thân. Và, khi đó bạn sẽ thấy, lựa chọn phù hợp nhất sẽ chính là tốt nhất cho mình.
BBT Happymind tổng hợp
Tham khảo:
- Hard skills vs. soft skills: Definitions and 50+ examples; Corey Bleich, Edgepointlearning.com
- Overview of personality psychology, Kendra Cherry, Verywellmind.com
- Giá trị của bạn là gì, Ybox.vn
